Σ’ αυτό το άρθρο θα ήθελα να δούμε μαζί ένα πολυσυζητημένο φαινόμενο στις μέρες μας, το οποίο αποτελεί πηγή άγχους για αρκετούς γονείς. Δεν θα εστιάσουμε στα διαγνωστικά κριτήρια, στα αίτια και στις επιπτώσεις. Θα δούμε μαζί έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης ο οποίος, αρχικά, έχει στόχο να μας κάνει να σκεφτούμε και γιατί όχι, να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο αυτό.
Σ’ ένα παραδοσιακό πλαίσιο μάθησης καλούνται όλοι οι μαθητές (από πολύ μικρή ηλικία) να “παπαγαλίζουν” στην πλειοψηφία των μαθημάτων. Καθότι αυτός είναι ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν υπάρχει άλλη λύση από την προσαρμογή των παιδιών σ’ αυτήν μέθοδο διδασκαλίας για μία στείρα γνώση.
Ωστόσο, αν σκεφτούμε τον τρόπο που κατάφεραν ορισμένα παιδιά να “επιβιώσουν” από αυτό τον τρόπο διδασκαλίας θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα, πως ανέπτυξαν ορισμένες τεχνικές, ενώ όσα παιδιά δεν μπόρεσαν να αναπτύξουν αποτελεσματικές τεχνικές δεν κατάφεραν να “επιβιώσουν”. Δεν είναι θέμα νοημοσύνης, αλλά θέμα ατομικών χαρακτηριστικών, όπως όταν βλέπουμε ένα παιδί πολύ καλό στα μαθηματικά να δυσκολεύεται στη γυμναστική ή ένα άλλο παιδί να έχει κλίση στις τέχνες αλλά να μην μπορεί να μάθει νότες.
Το έλλειμμα, λοιπόν, τίθεται στο κατά πόσο η εκπαίδευση θέλει να δώσει έμφαση στο μεταγιγνώσκειν , δηλαδή στην καθοδήγηση των παιδιών να μάθουν ορισμένες στρατηγικές (που εφαρμόζονται στο κάθε παιδί ξεχωριστά), προκειμένου να παραμείνει η γνώση.
Αν ενσωματώνονταν εναλλακτικές μέθοδοι στην παραδοσιακή μέθοδο διδασκαλίας (τόσο στο σχολείο, όσο και έπειτα, στο σπίτι) δεν θα έβγαιναν στην επιφάνεια τόσες μαθησιακές δυσκολίες. Όλοι θα ευνοούνταν, τόσο τα παιδιά που αναπτύσσουν από μόνα τους αποτελεσματικές στρατηγικές, όσο και τα παιδιά που δεν μπορούν. Ας μην κάνουμε διαχωρισμούς, λοιπόν, μεταξύ παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και ομαλά αναπτυσσόμενων παιδιών, αλλά μεταξύ παιδιών που αναπτύσσουν στρατηγικές προσαρμογής και άλλων που δεν αναπτύσσουν.
Δεν είναι το ίδιο στο μάθημα της μουσικής ο καθηγητής να χρωματίσει την κάθε νότα με άλλο χρώμα καλώντας τα παιδιά να τις απομνημονεύσουν, από το να τους δώσει ένα απλό πεντάγραμμο όπου οι μαυρισμένες νότες φαίνονται όλες ίδιες σε όλους μας.
Δεν είναι το ίδιο στο μάθημα της ιστορίας ο δάσκαλος να φέρει την ιστορία εικονογραφημένη σε κόμικς, από το να καλέσει τα παιδιά να διαβάσουν τις 20 ασπρόμαυρες βαρετές σελίδες του βιβλίου.
Ας σκεφτούμε λίγο βαθύτερα!