Το φαγητό έχει συνδεθεί στο μυαλό όλων μας με πολλά συναισθήματα και πολλές καταστάσεις. Νομίζω όλοι έχουμε ακούσει τη γιαγιά μας να λέει: “Το παιδί δεν τρώει πολύ είναι άρρωστο…” ή τη μητέρα μας: “Δεν μ’ αγαπάς ε; Εγώ μαγείρευα όλη μέρα κι εσύ δεν τρως”. Από ‘κει και πέρα, είτε σε καταστάσεις χαράς είτε λύπης το φαγητό είναι πάντοτε εκεί.
Τι γίνεται όμως όταν το φαγητό από πολύ καλός φίλος γίνεται ένας άσπονδος εχθρός; Τι μπορεί να αλλάξει αυτήν τη σχέση;
- Αρχικά, ας σκεφτούμε το εξής: όταν το παιδί βρίσκεται μέχρι κι ένα στάδιο πριν την εφηβεία, το οικογενειακό περιβάλλον πιέζει το παιδί να τρώει πολύ και μάλιστα το επαινεί γι’ αυτό, ενώ αν δεν τρώει το αποδοκιμάζει. Όταν φτάσει στο στάδιο της εφηβείας και μετά (ειδικά όταν το παιδί έχει λίγα παραπάνω κιλά) το περιβάλλον ασκεί στο παιδί έντονη πίεση στο να μην τρώει πολύ, γιατί πρέπει να χάσει κιλά (ίσως επειδή έτσι είναι άσχημο), ενώ όταν χάνει κιλά το επιβραβεύει. Τα θεμέλια της σύγχυσης ξεκινούν από εκεί λοιπόν.
- Κατά την διάρκεια της εφηβείας διάφορα χλευαστικά σχόλια από τους συνομήλικους ή η απόρριψη από το αντίθετο φύλο, οδηγούν τον έφηβο επίσης στο να ακολουθήσει αυστηρές δίαιτες. Το κακό είναι πως όταν φανούν τα πρώτα αποτελέσματα της δίαιτας και αρχίσουν τα κολακευτικά σχόλια, ο έφηβος ναι μεν νιώθει ικανοποίηση, αλλά στη συνέχεια, επειδή νιώθει πως μόνο έτσι είναι αρεστός δεν σταματάει αλλά συνεχίζει τη δίαιτα.
- Τα άτομα που τείνουν να εμφανίσουν νευρική ανορεξία είναι συνήθως τελειομανή, πολύ αυστηρά με τον εαυτό τους, συναισθηματικά είναι περισσότερο ασταθή και τους ενδιαφέρει πολύ το τί σκέφτονται οι άλλοι. Συνήθως, μέσα στην οικογένεια αποτελούσαν το παιδί “πρότυπο”.
- Δεν είναι τυχαίο που στην εποχή μας η νευρική ανορεξία θερίζει προς τα δυτικά του χάρτη. Αυτές οι κοινωνίες είναι που προβάλλουν το ανορεξικό πρότυπο μοντέλου, ενώ απορρίπτουν ολοκληρωτικά το υγιές σώμα (ακόμα και με λίγα κιλά παραπάνω).
Πιο συνηθισμένη αυτή η διαταραχή είναι στις γυναίκες και μάλιστα στις νεαρές κοπέλες.
Πώς συμπεριφέρεται ένα άτομο με νευρική ανορεξία;
- Η ποσότητα του φαγητού του μειώνεται μέρα με τη μέρα, ενώ μάλιστα η διαδικασία του φαγητού γίνεται ψυχαναγκαστική. Π.χ. Πολλές φορές για να φάει το άτομο μπορεί να κόψει ένα μήλο σε πάρα πολύ μικρά κομματάκια τα οποία θα μασάει για πολλή ώρα.
- Νιώθει πως τα κιλά του είναι πάρα πολλά ακόμα κι αν είναι κάτω από το φυσιολογικό όριο και φοβάται μη παχύνει.
- Θεωρεί πως το σχήμα του σώματός του είναι δυσανάλογο με πολλές ατέλειες.
- Πολλές φορές το άτομο με νευρική ανορεξία καταφεύγει στο να καταναλώνει τεράστιες ποσότητες φαγητού και στη συνέχεια προχωρά σε εκκένωση με διάφορα μέσα (π.χ. καθαρκτικά, εμετό κτλ.) ή σε υπερβολικά έντονη άσκηση.
- Θεωρεί πως όλα είναι φυσιολογικά και δεν αναγνωρίζει το πρόβλημα.