Αυτισμός: κάτι που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε!

Τι είναι;

Αυτισμός (Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή): καθυστέρηση ή μη φυσιολογική λειτουργικότητα στους εξής τομείς: κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών.

**Έχοντας μπροστά μας έναν αριθμό συμπτωμάτων και προσπαθώντας να προσδιορίσουμε το παιδί σε ποια κατηγορία ανήκει δεν είναι κάτι ευχάριστο σε πολλούς από εμάς. Οι ταμπέλες και οι κατηγοριοποιήσεις, ακόμα και σαν άκουσμα, πολλούς μας απωθούν. Ωστόσο, αυτές οι ταμπέλες μπορεί να μας βοηθήσουν να κάνουμε μια σωστή και ολοκληρωμένη διάγνωση για να προλάβουμε τον αυτισμό (ή οποιαδήποτε άλλη διαταραχή) και να βοηθήσουμε το άτομο να αναπτυχθεί σωστά και να γίνει ένας λειτουργικός ενήλικας.
 

Κλινικά Συμπτώματα

Αν πληρούνται εν μέρει τα συμπτώματα του αυτισμού τότε υπάρχει διάγνωση για κάποια άλλη Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (στο φάσμα του αυτισμού) όπως:

– σύνδρομο Asperger

– σύνδρομο Rett

– αποδιοργανωτική (αποαπαρτιωτική) διαταραχή της παιδικής ηλικίας

– διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή μη άλλως καθοριζόμενη

Για να υπάρξει διάγνωση θα πρέπει να εντοπιστούν έξι συμπτώματα από τις εξής κατηγορίες συμπτωμάτων (τουλάχιστον δύο από το Α, ένα από το Β και ένα από το Γ):
 

Α. ‘Εκπτωση Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης:

1. έκπτωση χρήσης μη λεκτικών συμπεριφορών (π.χ. βλεμματική επαφή, έκφραση προσώπου, στάση σώματος),

2.δυσκολίες στις σχέσεις με τους συνομηλίκους ανάλογα το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού (π.χ. το παιδί δεν παίρνει αυθόρμητα την πρωτοβουλία για να μπει σε κάποιο ομαδικό παιχνίδι ή αν την πάρει, προσεγγίζει την ομάδα με τρόπο ακατάλληλο και τελετουργικά επαναλαμβανόμενο),

3.έλλειψη αυθόρμητου ενδιαφέροντος να μοιραστεί πράγματα ή δραστηριότητες (π.χ. το παιδί δεν μοιράζεται τα παιχνίδια του),

4.έλλειψη κοινωνικής ή συναισθηματικής αμοιβαιότητας (π.χ. το παιδί σπάνια αποχαιρετάει κάποιον όταν φεύγει).

Β. Έκπτωση Επικοινωνίας:

–καθυστέρηση ή μη φυσιολογική ανάπτυξη του προφορικού λόγου, ενώ δεν παρατηρείται προσπάθεια αντιστάθμισης αυτού με τη χρήση μη λεκτικών χειρονομιών,

–έκπτωση ικανότητας έναρξης ή διατήρησης συζήτησης με άλλους, όταν έχει αποκτηθεί ο λόγος (π.χ. το παιδί χρησιμοποιεί αντωνυμίες τρίτου ενικού προσώπου-“αυτός”– αντί πρώτου προσώπου για να μιλήσει για τον εαυτό του: -“Τί κάνεις Γιωργάκη; -Εδώ είναι!”),

–επαναληπτική ή ιδιοσυγκρασιακή χρήση της γλώσσας (π.χ. το παιδί επαναλαμβάνει σαν αντίλαλος κάτι το οποίο άκουσε-ηχολαλία),

–έλλειψη παιχνιδιού (ανά αντίστοιχο αναπτυξιακό στάδιο).

Γ. Περιορισμένη, Επαναλαμβανόμενη και Στερεότυπη Συμπεριφορά (π.χ. αδιαφορία στον πόνο ή στη θερμοκρασία, ευαισθησία σε διάφορους ήχους κτλ.):

–μη φυσιολογική ενασχόληση με αντικείμενα ή δραστηριότητες (π.χ. τάση για υπερβολική αφή ή όσφρηση αντικειμένων, οπτική προσήλωση/εμμονή σε φώτα ή κίνηση)

–προσκόλληση σε συγκεκριμένες τελετουργίες ( το παιδί αναστατώνεται όταν αλλάζει η καθημερινότητά του ή συνήθειες της καθημερινότητάς του π.χ. αλλαγή κούπας για το γάλα του),

–στερεότυπες κινήσεις προσώπου και σώματος (π.χ. κουνά ασταμάτητα το σώμα του),

–μη φυσιολογική ενασχόληση με τμήματα αντικειμένων (π.χ. στριφογύρισμα σχοινιών).

Όλο το φάσμα του αυτισμού έχει τις ρίζες του κυρίως σε γενετικούς και νευρολογικούς παράγοντες. Η έγκαιρη και η έγκυρη διάγνωση θα μας οδηγήσουν στην επιλογή των καταλληλότερων μεθόδων παρέμβασης βελτιώνοντας έτσι τη ζωή του παιδιού αλλά και της οικογένειάς του. Αξίζει να σημειωθεί πως ο αυτισμός συχνά συνδέεται με τη μη φυσιολογική ακοή του παιδιού, ωστόσο, η προβληματική συμπεριφορά του παιδιού αποδίδεται κυρίως στο φάσμα του αυτισμού καθώς δεν δίνεται βαρύτητα στην ακοή του.

Περίπτωση: Αν ένα παιδί ενοχλείται και είναι υπερευαίσθητο ακόμα και με τον χτύπο του ρολογιού πιθανό να έχει υπερακουσία. Οι ωτοασπίδες (από το ένα αφτί) από τη μια ηρεμούν το παιδί καθώς δεν εισέρχονται όλοι οι ήχοι στο αφτί, ωστόσο, αυτό παράλληλα αποτελεί πρόβλημα. Ένα παιδί με μια μέση βαρηκοΐα (που δεν έχει διαγνωσθεί) φορώντας ωτοασπίδες ελαχιστοποιεί αυτόματα στο διπλάσιο το ποσοστό των πληροφοριών που εισέρχεται στο αφτί του. Αποτέλεσμα; Δεν ακούει σωστά τις λέξεις (π.χ. το “κ” το ακούει “τ”) και δεν λαμβάνει γενικά πληροφορίες, γεγονός που μεταφράζεται με χαμηλή ανάπτυξη και επίδοση στο σχολείο. Η προβληματική συμπεριφορά, λοιπόν, ενισχύεται, ενώ η ευθύνη αποδίδεται στη διαταραχή ολοκληρωτικά και όχι στην πραγματική αιτία (πιο απλά: ευθύνη έχει η διαταραχή αλλά από τη στιγμή που υπάρχει συνοσηρότητα καλό θα ήταν να ληφθεί υπόψη).Ένας έλεγχος ακοής θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του παιδιού σας!