“…η βία, είτε φυσική είτε ψυχική, είναι μια αναζήτηση της ταυτότητας και του νοήματος…όσο λιγότερη ταυτότητα, τόσο μεγαλύτερη βία…” Marshall McLuhan
Ο εκφοβισμός στα σχολεία είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζει ιδιαίτερη έξαρση τα τελευταία χρόνια. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί μία άσχημη εμπειρία, η οποία μάλιστα μπορεί να αφήσει τραυματικές αναμνήσεις τόσο στο θύμα όσο και στην οικογένειά του. Ωστόσο, ο εκφοβισμός με τη μορφή της σωματικής βίας, της ψυχολογικής βίας ή του αποκλεισμού είναι μία άσχημη εμπειρία και για τις οικογένειες των θυτών αλλά και εμμέσως, για τους ίδιους τους θύτες, καθώς δεν επέλεξαν μόνοι τους αυτό τον τρόπο ζωής. Έχει δοθεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ανάλυση του εκφοβισμού από τη μεριά των θυμάτων, εμείς όμως ας επικεντρωθούμε στο εξής ερώτημα: Γιατί ένα παιδί επιλέγει τον δρόμο του εκφοβισμού;
Συνήθως, το παιδί αυτό προέρχεται από ένα οικογενειακό περιβάλλον με αρκετές αλλαγές οι οποίες προκάλεσαν κάποιο σημαντικό κόστος στη ψυχική υγεία και ενέργειά του (να σημειωθεί πως δεν είναι απαραίτητο αυτό να συμβαίνει με όλα τα παιδιά).
Πιο συγκεκριμένα, ορισμένες από τις αλλαγές αυτές που δημιουργούν ένα ανασφαλές περιβάλλον, θλίψη και πολύ πιθανόν επιθετικότητα είναι:
-απώλεια γονέα
-διαζύγιο
-αδιαφορία κοινωνικού περιβάλλοντος
-οικονομικές δυσκολίες
-σοβαρή αρρώστια
Η επιθετική συμπεριφορά: το παιδί έχει ανάγκη επιβολής, είτε επειδή αυτό το στοιχείο κυριαρχεί στο περιβάλλον του, είτε επειδή επικρατούν άλλοι παράγοντες που το ενισχύουν (π.χ. επιρροή των συνομηλίκων, βίαια παιχνίδια στον υπολογιστή/κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών κτλ, αδιάφορη ή χαλαρή στάση καθηγητών κ.ά.)
Ο Γιώργος είναι 14χρονών. Έχει χάσει τον πατέρα του από μικρή ηλικία, ενώ τη μητέρα του δεν τη βλέπει σχεδόν ποτέ καθώς δουλεύει όλη μέρα για να τα βγάλουν πέρα. Περνάει όλον τον ελεύθερο χρόνο του παίζοντας παιχνίδια στο playstation του, ενώ πλέον μοιράζεται τα κοινά του ενδιαφέροντα με μια παρέα συνομηλίκων στο σχολείο του. Οι καθηγητές αν και αδιάφοροι στο να τον σταματήσουν, φάνηκαν ιδιαίτερα έκπληκτοι που ο Γιώργος σταδιακά από ψυχολογική βία (π.χ. βωμολοχίες) πέρασε στη σωματική βία ( π.χ. σπρωξιές).
Παρατηρείται, λοιπόν, πως όσο δεν αντιμετωπίζεται μία προβληματική συμπεριφορά τόσο ενισχύεται και συνεπώς, επαναλαμβάνεται. Ωστόσο, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν “εγκληματίας του σχολείου” καθώς μία τέτοια αντιμετώπιση θα προκαλούσε μη επιθυμητά αποτελέσματα. Σ’ αυτό το παιδί πρέπει να προσφέρεται μεγάλη κατανόηση, φροντίδα και προσοχή από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Ο παραγκωνισμός από τα κοινά (π.χ. δραστηριότητες σχολείου), η βία, η αδιαφορία και οι παρόμοιες συμπεριφορές πολλές φορές ωθούν το πρόβλημα και έξω από το σχολείο καθιστώντας το ένα ευρύ κοινωνικό φαινόμενο.